Spotkanie odbyło się 28.09.2015.
Prelegent:dr Łukasz Maurycy Stanaszek, kierownik Pracowni Antropologicznej w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie
Badania genetyczne i ich znaczenie dla genealogii
Wykład p. dr. Łukasza Maurycego Stanaszka na pt. „Badania genetyczne i ich znaczenie dla genealogii”. Ja już kilkakrotnie podchodziłem do tego zagadnienia, ale dopiero teraz zacząłem rozumieć, na czym cała „zabawa” polega. Wydaje mi się, że dla większości słuchaczy również ta prezentacja stanowiła przełom. Dlatego też trzecia część spotkania – pytania do prowadzącego wykład – trwała tak samo długo jak sama prezentacja. Wyciągnięto nawet flipchart (co się chyba jeszcze nie zdarzyło na spotkaniu WTG), aby dr Stanaszek mógł nam jeszcze precyzyjniej wyjaśnić meandry tej dziedziny.
Dr Stanaszek rozpoczął spotkanie od wspomnienia, czym się zajmuje antropologia i archeologia. Na tak utworzonej bazie pojęciowej zaczął wprowadzać pierwsze pojęcia związane z badaniem chromosomu Y przekazywanego jedynie po linii męskiej. Chyba w końcu zrozumiałem co to, są te tajemnicze literki i cyferki takie jak R1a czy R1b (M343) określane nazwą haplogroupa. Myślę, że dr Stanaszek przekonał co najmniej kilka osób z naszego grona, aby zbadać chociaż to.
Panie w naszym gronie były trochę zmartwione, jak genealogia genetyczna je dyskryminuje – nie mogą same wykonać badań Y-DNA (bo go nie posiadają chromosomu Y) i muszą prosić o przebadanie się mężczyzn z nimi spokrewnionymi. Ale nie tylko w tym zakresie badania genetyczne dyskryminują kobiety. Dowiedzieliśmy się, że badanie mitochondrialnego DNA, które z kolei dziedziczymy wyłącznie po linii żeńskiej (mama, mama mamy, babka mamy, itd.) jest znacznie mniej dokładne precyzyjnym narzędziem.
Dla mnie kluczowym elementem rozjaśniającym całe zagadnienie było wytłumaczenie, jak są liczone różnice w wynikach pomiędzy poszczególnymi osobami. Właśnie to zagadnienie pochłonęło niema całą dyskusję po wykładzie. Padło jeszcze wiele terminów jak np. „testy autosomalne”, ale wiedzę tą trzeba będzie jeszcze podeprzeć kolejnymi wykładami i lekturami z tej dziedziny. No i w końcu zainwestować, chociaż podstawowe badanie.
Niestety nie było czasu, aby prelegenta pociągnąć za język na temat Urzecza, ale mi się udało przynajmniej uzyskać autograf w książce autorstwa dr. Stanaszka.
spisał dr Maciej A. Markowski
dr Łukasz Maurycy Stanaszek, kierownik Pracowni Antropologicznej w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie bada szeroko rozumiany obrządek pogrzebowy populacji pradziejowych (głównie Słowian), w tym zagadnienie średniowiecznego wampiryzmu. Aktualnie zajmuje się przemianami osadniczymi i kulturowymi w Dolinie Środkowej Wisły oraz związaną z tym reaktywacją Urzecza. Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych i popularnonaukowych, w tym monografii nadwiślańskiego Urzecza. Uczestniczył w charakterze antropologa w kilkudziesięciu ekspedycjach archeologicznych w kraju i za granicą. Wykładał antropologię, statystykę na UW, UKSW, WUM i AH im. A. Gieysztora w Pułtusku. Członek Polskiego Towarzystwa Antropologicznego oraz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
Tematykę badań genetycznych dla genealogii kontynuowaliśmy z dr. Łukaszem Łapińskimdr. Łukaszem Łapińskim