Szanowni Państwo!

Stacja Muzeum w Warszawie realizuje właśnie projekt „Wydanie drukiem książki (reportażu historycznego) Dominiki Leszczyńskiej pt. Kolejarze z Wileńszczyzny”, dofinansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Dotację uzupełnią środki z budżetu Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz środki własne Stacji Muzeum.

W ramach projektu zostanie wydana książka opowiadająca o losach kilku kolejarskich rodzin z terenu Wileńszczyzny: od czasów zaborów po przymusową ekspatriację z Kresów w latach 1945-1946. Tak jak w przypadku poprzedniego tomu „Historii Kolejowych” – traktującego o budowniczych Kolei Wschodniochińskiej – autorkę do działania inspirują zasłyszane opowieści, odnalezione wspomnienia i nagrania oraz otwarte domowe szuflady, które w jej przekonaniu stanowią niewyczerpane źródło wiedzy o przeszłości. Dzięki takim działaniom chronimy od zapomnienia sylwetki pracowników dróg żelaznych, zwykle bohaterów drugiego planu, których życie i byt materialny wiązał szeroki, normalny albo wąski tor.

W zbiorach Stacji Muzeum znajduje się niewiele eksponatów o tematyce kresowej. Przedwojenne Muzeum Kolejowe zostało ogołocone z co cenniejszych zabytków już w 1939 r. poprzez wywiezienie ich do Niemiec, pozostałe spłonęły lub zaginęły. Ocalały jedynie pojedyncze egzemplarze. Jednym z ciekawszych muzealiów jest sztandar Związku Drużyn Konduktorskich Rzeczypospolitej Polskiej Koło Wilno z 1929 r. (nr inw. MUZ/V/31), który trafił do Muzeum Kolejnictwa w dość niejasnych okolicznościach, za pośrednictwem stołecznego Technikum Kolejowego.

Niestety, po wojnie na temat wysiedlenia Polaków z Wileńszczyzny (niesłusznie zwanego repatriacją) milczało się, nie było też przyzwolenia na pozyskiwanie eksponatów do zbiorów ani prowadzenia badań w tym zakresie. Publikacja książki Kolejarze Wileńszczyzny wydaje się być doskonałą okazją do „odrobienia tej lekcji” i upamiętnienia ludzi kolei z dawnych Kresów Wschodnich.

To dlatego chcielibyśmy, aby równolegle z książką powstawał Portret Kolejarza Kresowego, tworzony wspólnie z Warszawskim Towarzystwem Genealogicznym. Będzie on towarzyszył publikacji na wszystkich etapach promocji, pojawi się m.in. w prasie, Internecie czy na fasadzie Stacji Muzeum przy ul. Towarowej.

Gorąco prosimy o sięgnięcie do archiwów rodzinnych i udostępnienie skanów bądź fotografii pracowników kolei, w szczególności dawnej Petersbursko-Warszawskiej Drogi Żelaznej oraz międzywojennej DOKP Wilno.

Pliki w formie elektronicznej można nadsyłać bezpośrednio do autorki reportażu na adres: dominika.leszczynska@stacjamuzeum.pl lub historia@stacjamuzeum.pl (rozdzielczość 300-600 dpi TIFF, zapis bez kompresji, jeżeli zdjęcia są w sepii to skan w kolorze, jeśli czarno białe to skan w skali szarości). Zapraszamy też do kontaktu korespondencyjnego i telefonicznego (Stacja Muzeum, ul. Towarowa 3, 00-811 Warszawa, tel. 22-620 04 80 w. 123) oraz do upowszechniania niniejszego apelu wśród Państwa przyjaciół, znajomych czy sąsiadów. Więcej informacji o całym przedsięwzięciu znaleźć można na stronie internetowej Muzeum: https://www.stacjamuzeum.pl/pl.kolejarze_z_wilenszczyzny.html

Wszystkim Darczyńcom, których materiały trafią do książki lub utworzą Portret Kolejarza, zechcemy odwdzięczyć się egzemplarzem autorskim Kolejarzy z Wileńszczyzny.

Stwórzmy wspólnie Portret Kolejarza Kresowego!

zespół Stacji Muzeum